Kişi, evlenmek istediği kıza bakabilir mi, bakabilirse nerel

Soru : Kişi, evlenmek istediği kıza bakabilir mi, bakabilirse nerelerine bakar? Evleneceği kızla konuşabilir mi? Nişanlılık devresinde, yüz yüze veya telefon vs. ile konuşmak, yine bu devrede gezmek, birbirine dokunmak doğru mudur? Nişanlılık döneminde konuşup görüşmeler haram olmasın diye dinî nikâh yaptırmak caiz midir? Dinî nikâh ne zaman yapılır? Bu durumda kendisinden nikâh kıyması istenilen kişi nasıl davranmalıdır? Cevap :
Evlenmek istenilen kıza bakmak:

Ebû Humeyd (r.a)’dan rivayetle Rasûlullah (s.a.v): “Biriniz (evlenmek niyetiyle) kadın isteyeceği zaman ona bakmasında bir vebal yoktur, yeter ki ona istemek maksadıyla baksın, bunu baktığı kadın bilmese de hüküm değişmez.” buyurmuştur. (Neylü’l-Evtâr, c.6)

Muğîre b. Şu’be (r.a) şöyle anlatır: Ben bir kadına talip olmuştum. Rasûlullah (s.a.v); “Onu gördün mü?“ dedi. Ben: “Hayır!” deyince, bana; “Git bak, onu önceden görmen aranızdaki sevginin devamını sağlar.“ buyurdu. (Neylü’l-Evtâr, c.6; Sübülü’s-Selâm, c.3)

Bu ve benzeri hadîs-i şeriflerden şu hükümler çıkarılmıştır:

• Evlenmek niyetiyle, kadının yüzüne, ellerine ve ayaklarına bakmak caizdir.

• Evlenme niyetiyle bakarken, kızın rızası veya haberi olmasına da (fitneye sebebiyet vermemek şartıyla) gerek yoktur.

• Eğer erkeğin kadını görme imkânı yoksa erkeğin yerine karar verebilecek, güvenilir bir kadın da kıza bakabilir.

• Kişinin, evlenmek istediği kızla, (nişandan önce) görüşüp-tanışma sırasında, yanlarında kız tarafından bir mahrem varken konuşması caizdir. Ancak mahremsiz olarak konuşmaları, buluşmaları veya gezip-dolaşmaları haramdır.

Nişanlıların konuşmaları, gezmeleri, birbirlerine dokunmaları:


Nişanlılık dönemi, her iki tarafın birbirlerinin, ahlâk, mizaç ve eğilimlerini inceleyip, tanımalarını sağlar. Ancak bu tanışma şer’î ölçüler dâhilinde olmalıdır.

• Nişan, evlilik vaadidir. Nişan bir nikâh akdi değil, nikâh ahdidir. Bu sebeple taraflar arasındaki mahremiyetliği kaldırmaz.

• Yanlarında mahrem olmadan nişanlıların baş başa kalmaları haramdır.

• Yanlarında mahrem varken nişanlılar görüşüp konuşabilirler.

• Nişanlıların, yanlarında mahrem olmadan, gezip dolaşmaları, düğün için olsa dahi alışveriş yapmaları, halka açık yerlerde olsa bile haramdır.

• Nişanlıların birbirlerine dokunmaları, el-ele tutuşmaları vb. fiillerde bulunmaları da haramdır. Çünkü ortada helalliği sağlayan akit bulunmamaktadır.

• Nişanlıların, telefon vb. iletişim araçlarıyla görüşmeleri, edep sınırları dâhilinde, aşırıya kaçmadan ve fitneye sebebiyet vermeden olursa caizdir.

• Ayrıca dikkat edilmelidir ki; taraflar arasındaki nişan, önemli bir sorun olmadığı müddetçe bozulmamalıdır. Çünkü nişan ahittir, verilmiş sözdür. Kur’ân-ı Kerim ise verilen sözlerin yerine getirilmesini emretmektedir.

Bu sayılan hususlar, her iki tarafın olmakla beraber, hassaten nişanlı kadının, nişan bozulması halinde, namusuna halel gelmemesi için elzemdir.

Nişanlılık döneminde dinî nikâh yapmak:

• Nişanlılık döneminde tarafların yapmaları caiz olan fiiller, her iki tarafın birbirlerini tanımaları ve arada ülfetin oluşması için yeterlidir.

• Nişanlıların, konuşup görüşmeleri, gezmeleri gibi fiiller haram olmasın diye dinî nikâh yaptırılmaktadır. Bu ise kesinlikle yanlış bir davranıştır. Çünkü bu fiiller, nişanlılık döneminde maksat hâsıl olması için meşru dairede zaten caizdir. Belirtilen ölçüleri aşmak ise aşırılık olup nefse uymak demektir.

• Dinî nikâh yapılıp nişanlıların, “Nasıl olsa birbirimize helal olduk!“ diyerek icra ettikleri fiillerden sonra ve resmî nikâh olmadan önce, bir ayrılık meydana geldiğinde ortaya çıkacak facia, lekelenen namus ve şeref, aileler arasında kan davasına varacak derecedeki husumet, bu işin yanlışlığını anlatmada yeterlidir.

• Dinî nikâh yaparak istedikleri gibi gezip dolaşan kişiler, nikâhlarını halka ilan etmedikleri için kendilerini gören insanlar tarafından -haklı olarak- töhmet altında bırakılacaklardır. Bu ise hem nikâhta önemli bir şart olan “nikâhı ilan“ şartını ihlal, hem de hadislerde emredilen “töhmet altında bırakacak şeylerden sakınma“ kaidesine ters düşmektedir.

• Düğün gününde gelin ve damadın beraber hareket etme zorunluluğu olduğundan, burada bir harama düşmemek için, dinî nikâhın bundan önce yapılması lazımdır. Dinî nikâhtan önce resmî nikâh yapılabilir, hatta yapılması -haramdan ve fitneden içtinap için- daha evladır.

• Dinî nikâhı kıyan din görevlilerinin, kendilerine bu hususta müracaat eden gençlerin durumlarına iyice muttali olup, yukarıda anlatılan şekilde hareket etmeleri büyük önem arz etmektedir. Hatta evlenecek kişilerin, resmî nikâhları olmadan dinî nikâhlarını kıymamaları en tedbirli yoldur. Çünkü böyle davranmak fitnenin önünü kesmek açısından elzem ve ayrıca da bir vebal teşkil etmektedir.

kendinizi yetiştimeyolunda birşeylerle uğraşmanız çok güzel...

Güzel bilgiler sunmuşsunuz allah istifade edebilmeyi nasip etsin

arkadaşın soru altında verdiği cevap yeteri kadar açık ve anlaşılır allah razı olsun. ancak şuna da dikkat çekmek istiyorum.
nikahtan maksat tarflar arasında yapılan bir sözleşme ve bazı yükümlülükleri kabullenmedir. bundan dolayı bu yükümlülüklerin yaptırımı da nikah adını alır. osmanlı döneminde nikah müessesesi din adamları tarafından yapılır ve resmi defterlere kaydedilirdi ki bunun boşanma, vefaat vs. mevzularda yaptırım ve halk nazarında kabul gören bir uygulama idi. günümüzde dini nikah ve resmi nikah olarak ayrıma tabii tutulan bu mevzuu kişileri bağlaması bakımından değerlendirilmelidir.
kısaca özetlemk gerekirse; nikah meselesi ve müessesisi ciddi ve insanların insiyatifine bırakılamayacak bir meseldir. bu sebeble de günümüzde resmi bir yaptırımdan uzak olan dini nikah sadece dua mahiyetinde bir olaydır. bunun dışında nışanlılık döneminde gezmek alış-veriş yapmak gibi nedenlerle kıyılsa bile sadece kişileri psikolojik bir baskıdan kurtaran fakat nikahın ruhuna aykırı bir durumdur.
tek cümle ile ifade etmek gerekirse günümüzde dini nikahın i'rabta mahalli yoktur demek yerinde bir söz olacağını düşünüyorum.

diğer bir mesele ise; arkadaş nışanlıların umuma açık alanlarda dahi başbaşa kalmalarının sakıncalı hatta haram olduğunu söylemiş. bu konuya katılmıyorum. meseleye islemi terminoloji açısından bakarsak halvet meselesini iyi anlamalıdır.
arkadaşın paylaştığı hadisin kastettiği erkek ve kadının yalnız kalmama meselesi sahih halvet içindir. yoksa insanlar yanlarında mahremi olmadan veya nikahları düşmeyen biri olmadan sokağa çıkmaları bile yasaklanırdı ki bu islam tarihi ve siyeri az buçuk bilen birinin bile rahatlıkla reddedeceği bir mevzuudur.
bu konuda ki mesele sahih halvet olmadığı sürece kişilerin birlikte dolaşmalarında haramdır dencek bir kerahetin olmadığıdır.
katılmadığınız yerleri bildirirseniz sevinirim selametle..

Nikah meselesine katılıyorum. Çünkü nikah hukuki bir bağlılıktır. Kişiler arasındaki bu hukukta imam nikahı ile sağlanamaktadır. Nişanlıların konuşma meselesine gelince bu konuya katılmıyorm. Çünkü ne olursa olsun bir erkek ve kadının evlilikten önce gezmeleri ve buluşmaları sakıncalı bir durumdur. Sonuçta sahih olan halvet gerçekleşmesede etraftakiler sizi tanımıyor ve sizinle bir ilgisi yok. Dolayısıyla kız ve erkek kendini rahatlıkla çevreden soyutlayabilir. İllaki buluşulacaksa bir üçüncü sahışta olması gerekir. Bu ahlaki açıdan daha elverişli bir durumdur.

Salih'in dediği gibi ne kadar umum yer dahi olsa aslında büyük bir yalnızlık, başbaşa kalma sözkonusudur. Günümüzde parklar, bahçeler, sokaklar, alışveriş merkezleri, pastaneler ... gibi insan kaynayan, fıkhi hüküm olarak sahih halvetin oluşabilmesinin asla mümkün olamayacağı yerlerde dahi iki kişi yalnız gibi rahat hareket edebilmekte.
Buradan hareketle bu gibi yerlerde dahi nişanlıların üçüncü bir şahıs refakatinde bulunmalarının gerekliliği düşünülebilir ancak nişanda karşılıklı tanışma esastır. Niyet tarafların birbirlerini daha iyi tanımalarıysa onların pastanede başbaşa oturup konuşmlarında bir sakınca yoktur. Çünkü bazı hanefi müctehitler evlenmeden önce kızın beğenme unsuru olabilecek yerlerine mesela saçlarına bakmaya dahi cevaz vermişlerdir. Bu sağlam bir evliliğin temelini atma niyetiyle verilmiş bir cevazdır. Ancak niyet tanışmayı aştışya çok yakında eşi olacak kişiyle daha fazla görüşebilme, özlem giderme, sesini duyabilme v.s. ise nişanlı kişilerin mutlaka üçüncü bir şahıs refakatinde beraber olmaları gereklidir. Bu zorunluluk onları kötü sonuçlara gitmekten korumak içindir.
Özetle nişanlıların başbaşa kalmalarında niyet esastır. Nişanlı iki kişiye verilen bu kolaylık onların birbirlerini daha iyi tanımaları, güzel bir aile kurmaları amacına yöneliktir. Cevaz verilen tanışma niyetinin aşıldığı, farklı hislerin ortaya çıkmasına zemin hazırlayabilecek durumlarda başbaşa kalmamaları, verilmiş bu kolaylığı istismar etmemeleri elbetteki daha güzel olacaktır.

osman cin olmadan adam çarpmaya kalkıyorsun yani. Pastanede buluşmaya cevaz verdin elh. Barut ile ateşin olduğu yerde niyet söz konusu değildir. İkisi buluştuğu anda mutlaka bir ses çıkar yani birbirinden mutlaka etkilenirler. Kadınların saçlarına bakmaya cevaz veren fıkhi sisteme gelince ise onuda sağlıklı bulmuyorum. Nitekim bu konuyla ilgili ne hadis ne ayet vardır. Hadis ve ayetin olmadığı hüküm koyulmuşsa bu hükmün bağlayıcılığı yoktur. Bir sahabi peygamber efendimize evlenmek istediğini beyan etmiş. Peygemberimiz ise evleneceği kişiyi gidip görmesini tavsiye etmiştir. yoksa saçına veya mahrem olan başka bir uzvuna bakabilmesi için cevaz vermemiştir.

Saça bakma hususunu, tarafların sağlam bir evlilik müessesi oluşturabilmeleri için ne dereceye ulaşan bir serbestlik tanındığını göstermek amaçlı söyledim. Bu hükmü özellikle hanefi müctehitlerin ortaya attığınıda belirttimki olayın ciddiyeti daha iyi anlaşılsın... Ama ateşle barut görüşüne katılmıyorum. Çünkü müslüman erkek ve kadın şehvet yüklü birer "varlık!" değildirler. Sadece tanışma amaçlı olmak kaydıyla pastanede de oturabilirler postanede de. Ki zaten niyet farklılaşmaya başladığında bu serbestinin istismar edilmemesi gerektiğini mutlaka yanlarında üçüncü bir şahsın bulunması gerektiğini belirttim.

valla sen ateşle baruta istediğin kadar katılma ateş ateştir barutta barut. Hz peygamberin müsade etmediği bir şeyi ne hanefi fıkıhçılar nede sen müsade edebilirsin. Ki onların sylediği herşey kayıtsız şartsız doğru demek değildir. kadınla erkek şehvet yüklü değildir ama başbaşa kalda görim ben seni:) Ütopik fıkıhçılık yapma gerçeklere dön. gerçekleri sende biliyorsun bende biliyorum:)

arkadaşlar benim dikkat çekeceğim husus şu, meseleyi seddi zerai olarak da düşünseniz olasılıklarla helal-haram diyemezsiniz.
yani iki genç umuma açık bir yere gidecekler ama orada da ne halt yiyecekleri belli olmaz onun için de umuma açık da olsa yanlarına birini alsınlar yoksa bu haramdır diyemezsiniz. sebep ortaya çıkarsa bu haram olur diyebilirsiniz. adam kendine güvenir,hadise uygun oarak da sahih halvet yaşamaz. bunu bilemezsiniz. yukarıda arkadaş kesin hatlarla haram demesi çok yanlış. o zaman da ben derim ki kadının sokağa çıkması haramdır. kim baştan çıkaracağı belli olmaz. bu da aynen yukardaki kadar yalnış bir cümle olur. çünkü erkek-kadın kim olursa olsun işleyeceği bir potansiyel haram var diye hapsedemezsiniz. aynen öyle de birileri yapyor, herkes yapabilir diye gayri sahih halvet olsa dahi iki karşı cins konuşamaz demek çok riskli bir söz olur.
peyg. efendimiz buyurdular ki: sizden ateşe en yakın olanlarınız fetva vermekte en aceleci olanlarınızdır.
bırakın fetvayı ehli olanlar versin. haa fetva verilir kalbine yatmaz o zaman da pey. efendimizin dediği gibi fetvanı kalbinden iste.
ama tekrar ediyorum kendi kalbi fetvalarımızı çevremize kesin hükümmüş gibi lanse etmemeye de gaytret edelim..
ateşle barut işine gelince: insan tek başına da olsa hem ateş hem de baruttur zaten. harama girmek için birine ihtiyacı yok ki. istese değişik günahlara da girebilir. dedim ya meselede fetva vari konuşmak tehlikeli..
fetva bellidir. sahih halvet yasak..bundan gerisi serbest olmakla beraber, kendine veya karşındakine güvenmiyorsan birini daha al yanına. ama bu böyledir aksi haramdır demek senin hakkın değil. bunu sadece kendin için söyleme salahiyetine sahipsin.başkaları için diyemezsin. inşallah anlaşmışızdır...

siteye pek sık giremiyorum. biraz geriden geliyorum galiba. anlayış göstereceğinizi ümit ediyorum..selametle..

Burda kimsenin fetva verdiği yok. Derdimiz görüşlerimizi açıklamak. Kİmse kesin hatlarla şu helaldir yada haramdırda demedi. iyi okuyunuz lütfen. Ayrıca şurasıda varki harama götüren yolda haramdır. nitekim bana göre kadın ve erkeğin yanlarında mahremi olmadan buluşmaları sakıncalı bir durumdur. sahih halvet olsada olmasada karşı cinsler birbirlerinden etkilenmeme noktasında garanti veremezler. Ateş ve barut meselesne gelince, demişsinizki insan kendi kendinede ateş ve baruttur kendi kendinede günah işleyebilir. Hay hay tabiki işleyebilir.Bizim konumuz insanın yalnız kaldığındada günah işleyebilecği değil, bir erkeğin kadınla buluştuğunda oluşabileck sakıncalardır.

Alıntı :

Kişinin, evlenmek istediği kızla, (nişandan önce) görüşüp-tanışma sırasında, yanlarında kız tarafından bir mahrem varken konuşması caizdir. Ancak mahremsiz olarak konuşmaları, buluşmaları veya gezip-dolaşmaları haramdır.

yukarıdaki cümleyi aynen okuduğum yerden aldım ve doğru da olkumuşum.
kardeşim ben size diyorum ki dinde bence diye fetva yoktur,siz bana bana göre diye başlayan cümle kuruyorsunuz..
bak kişisel çıkarımlarına/ahlaki beklentilerine kimse bişey diyemez ama bunu fetva vari olarak diğer insanlara yaptırımmış gibi gösteremezsin..
bak alttla senden alıntı yaptığım cümle çok güzel..nitekim bana göre kadın ve erkeğin yanlarında mahremi olmadan buluşmaları sakıncalı bir durumdur. sahih halvet olsada olmasada karşı cinsler birbirlerinden etkilenmeme noktasında garanti veremezler.
buna bişey demiyorum ama konuya dair bilgi veren ilk arkadaş. yukarıda geçtiği üzere kesin hüküm veriyor. bu da sen ister kabul et ister etmeyin fetvadır.
senin sözlerinin fetva olduğunu kastetmiyorum benim kastettiğim ilk kısım. senin bana göre böyle olması daha güzelir tarafı değil
bana sorarsan ben de senin gibi düşünüyorum. olması gereken, gönlümüzün istediği budur. ama bu bizim gönlümüzün fetvasıdır. nassın fetvası değil.
inşallah anlatmak istediğim anlaşılmıştır.
biz zahire göre hükm veririz ile kalbinden fetva al farklı şeyler.. nassa göre hüküm verilir ama kalbi ilhamlara ve vicdanında anladığın, sindirdiğin anlayış ufkuna göre din yaşarsın..

Ben kendi adıma konuşmuştum nur efşanın yazdıklarını kasdetmedim...

o zaman yanlış anlaşılma düzelmiştir inşallah. ben genel konuşmuştum.

Nişanlı kişilerin kurmak üzere oldukları evliliklerini sağlam temeller üzerine bina etmelerini amaçlayarak müsamahalı davranılmıştır. Bu müsamahaların ne dereceye ulaştığına yukarıda örnek verilmiş. Ancak bu konuda itidalli olan ve coğunluğun kabul ettiği hüküm şudur:
Nişanlı iki kişi, aralarında henüz nikah olmaksızın,sahih halvet oluşmasına imkan sağlanmayan, umuma açık yerlerde yanlarında kız tarafından bir mahrem bulunmadan da başbaşa kalabilir, konuşabilirler.
Verilmiş bu hükmü dileyen uygular, gönlüne hoş gitmeyende uygulamaz. Bizim kim ne hakla bu hükmü veriyor deme yetkimizin olmadığı gibi kendi görüşünü paylaşan arkadaşlarımıza kızma hakkımızda yoktur. Katılmadığımız nokta varsa o noktayı açıkça belirterek şu sebeplerden dolayı katılmıyorum, şöyle olacağını düşünüyorum. tarzı bir cevap vermemiz daha uygun olacaktır.

Görüşlerinizi paylaştığınız için teşekkür ediyorum.

Benim bu hükme karışmaya hakkım var çünkü bir kaynak belirtimiyor. sünnet veya kurandan kaynağı yok. Kendi ictihadıdır ona bişey diyemem. zira ebu hanife sahabe için şöyle diyor: hümür rical nahnür rical. onlarda insan bizde insanız. yani onların verdiği görüş yaptığı ictihadlar bağlayıcı değildr. biz kendi zamanımızın şartlarına uygun hüküm verebiliriz demek istiyor. Nitekim bizde öyle yapabiliriz.

Salih hocam peki senin red gerekçen nedir? Hangi delillerden dolayı reddediyorsun? Gönlüne hoş gelmemesi dışındaki delillerini bizimle paylaşabilir misin?

çünkü kuranda ve sünnette böyle bişey yok. kuran ve sünet dışında yapılan ictihadlar bizi bağlamaz kabul etmeyebiliriz. Nitekim bir alimin yaptığı ictihadı diğeri başka bişekilde yapabiliyor.

Peygamberimiz (s.a.v.) evleneceğini söyleyenlere, kızı görüp görmediklerini sormuş ve görmelerini tavsiye ederek: "Bu anlaşıp mutlu olmanız için daha uygundur." buyurmuştur. (Nesâî, K. en-Nikâh, 17; Tirmizî; K. en-Nikâh, 5. ). Bu konudaki diğer hadisleri de gözönüne alan fıkıh bilginleri, bakmanın caiz olduğunda ittifak etmişlerdir. Ancak bakmanın şekli ve sınırı üzerinde görüş ayrılığı vardır. Sınırı çok geniş tutanlar yanında cumhûr: "yalnızca eline ve yüzüne bakabilir." demişlerdir. Evzâî ve Ahmed b. Hanbel orta bir yol tutarak baş, kollar, dize kadar ayakların da görülebileceğini ifâde etmişlerdir.

Görüşmede tesettür, halvet ve niyet önemli sınırları ifade eder ve bir ölçüde şekli de belirler.
Evlenme niyeti ile görüşme söz konusu olunca sınırlarda biraz daha müsamaha vardır.
Halvet yalnız, başbaşa kalmak demektir. İstenirse cinsel temas yapılabilecek şartlarda başbaşa kalmaya "halvet" denir ve bu caiz değildir. Pastane gibi umuma açık mekanlar halvet değildir ve bu şekillerde görüşme yapılabilir. Konuşma da evlenme ve tanıma niyetiyle olduktan sonra sakıncalı değildir. Maksat hasıl olacak kadar konuşulur.


(Prof. Dr. Hayrettin KARAMAN, GÜNLÜK HAYATIMIZDA HELALLER VE HARAMLAR Kitabından Alınmıştır)

benim kimseye kızmak gibi bir niyetim yok . sizin de açıkladığınız gibi hüküm bellidir bunun dışnda kalan konu kişisel yaşantı ve beklentidir. az önce aynı arkadaşın (nurefşan idi adını yanlış hatırlamıyorsam) kocanın kadın üzerindeki hakları ile ilgili bölümü okuyordum. çok güzel ifadeler, diyor ki böyle böyle yapması güzeldir, gereklidir. yoksa bu haramdır,itaat farzdır demiyor. dengeli ve seviyeli ifadeler.
benim karşı olduğum şey hakkında haram-helal denmeyen meselelerde sedd-i zerai açısından, günümüz örfü açısından böyle olmalı diye fetva vari konuşulması. bu meselenin bu şekilde konuşulması bizim hakkımız değil. ben size kendi fikirlerimi hiç söylemedim. belki ben daha muhafazakarım belki de daha entelektüel takılıyorum. ama size bu işin böyle olması farzdır demiyorum hiç.
fetvayı kim verecek derseniz. günümüzde DİB. , bu alanda ihtisas yapmış ilahiyat hocalarımıza ya da yaşantısı ve ilmi ile insanımıza ve dinimize hizmet düşüncesi içerisinde hayat yaşamış veya yaşıyor olan büyüklerimiz.
arkadaş alıntısını nereden yaptığını yazsın, ona göre konuşurum ben de. arkadaş desin ki bu alıntı DİB'in fetva sitesinden. veya türkiyede aile hukuku alanında zirve hocalarımızdan sayın rof. dr. haomdi döndüren hocamızın kitaplarından veya sitesinden. vaya bir başka islam aliminden ..alır,öpüp başıma korum. arkadaş alıntı yaptığı yeri almamış. kesin hüküm biçmiş haram demiş. buna karşıyım ben. üzerinde konuştuğmuz şey din, biraz daha ihtiyatlı olalım arkadaşlar. lütfen.
yaa arkadaşlar siz ne hakkında ve nasıl konuştuğunuzun farkında mısınız allah aşkına.. tmm ebu hanife hüm rical nahürrical diyor da. bunu biz söyleyecek kapasitede değiliz daha.. ebu hanife'nin hüm rical dediği kişiler sahabe ve o sahabeyi görüp tanımış hoş-beş etmiş biri. artı ondaki hafıza ve istimbat (nasstan hüküm çıkara bilme yetisi) herkes tarafından kabul görmüş biri.
ona tabii olan elmalılı hamdi bile der ki kur'an hakkında konuşacak birinin en azından harekesiz kuran metnini yanlışsız okuması gereklidir. ebu hanife dediğiniz insan, fetvalarda ayetleri hemen hatırlamak için; her gün kur'anı hatmeden biri idi. bugün kalkıp da biz o öyle dedi ve reyine göre hükümler verdi diye bizler de hüküm verebiliriz diyemeyiz.
defaatle dedim yine diyorum bizim vereceğimiz hüküm kendi vicdani hükmümüzdür ve bu sadece bizi bağlar. tabii verile bu hükmün açık naslar ve üzerine icma olan şeylerle çatışmaması de gerekli bir konudur.

işte böyle alıntı yapılan yeri ver. başım gözüm üzerine.. hayettin hoca fetvayı verir. tmm bu fetvadır. ama ben istedikten,kalbime yatmadıktan sonra kalkar, umuma en açık yerlerde bile yanıma kız tarafından birini alırım. bu ikinci kısım sadece beni alakadar eder. bu kısım umumi fetva değil, vicdani fetvadır. (vicdani fetva kelimesini meseleye uygun düşeceğini düşünerek ben ekledim.yoksa böyle bir ibare ile daha önce karşılaşmadım.)

bende diyorumki işte saç baş kısmı bizi bağlamaz onunla ilgili bir kaynak yok.. sadece görüşülmesi hususunda bir hadis var..görüşmenin şekli rengi ise hadiste geçmiyr. görüşmeninde islami sınırlar çerçevesinde olması gerekmektedir..